Blauwen

Het blauwen van ijzeren en stalen delen van vuurwapens heeft verschillende functies.Zo wordt voorkomen dat een schutter bij het vuren hinder ondervindt van het weerkaatsende zonlicht op de loop of de richtmiddelen.Ook geeft het een decoratief effect doordat de diepglanzende baluwe kleur fraai contrasteert met de zilveren of gouden damasceringen in de slotplaat of de loop van een wapen.Belangrijk is echter ook,dat door het blauwen het metaal beschermd wordt tegen de inwerking van roest.De oudste en meest toegepaste methode is die waarbij de onderdelen,al of niet ingesmeerd met zuren of vetten,zolang in het vuur werden verwamd,dat ze een lichtblauw van kleur waren geworden.Om een zo egaal mogelijke kleur te verkrijgen werden de stukken regelmatig in een c.a. 300-graden heet houtskoolvuur rondgedraaid.Een methode die o.a. voor het blauwen van vizierkleppen en korrels werd toegepast bestond uit het bestrijken van de stukken met een mengsel van houtas en olie.Deze stukken werden dan in een ijzeren bakje op een houtskoolvuurtje zolang verhit,dat de door de olie zwart geworden houtas weer wit was,waarna de stukken,na te zijn afgekoeld,in het zand licht gepolijst werden.Vanaf het begin van de 19e eeuw wat het gebruikelijk de loop,het slot en het beslag van civiele vuurwapens te blauwen.voor militaire vuurwapens zou dit pas halverwege de 19e eeuw gebruikelijk worden.Voor het blauwen van nederlandse militair-lopen werd omstreeks 1850 een mengsel gebruikt zoals onderstaand samen gesteld

A: 1/2 lood salpeterzuur
B: 1/2 lood salpeterzure ether
C: 3-loden wijngeest
D: 1/2 loden kopervitrial (in 100 loden water opgelost)
C: 3-loden Stahl´s alcalisch ijzertinctuur (verkregen door staalvijlsel op te lossen in koningswater)

Voor het blauwen werd de loop eerst zorgvuldig met krijt of kalk ontvet,waarna de monding met een stop (kurk) werd afgesloten.De loop werd dan gelijkmatig met het mengsel ingesmeerd en na droging met een zachte staalborstel afgeborsteld.Vervolgens werd de loop tenminste 5-minuten in een met stoom gevulde ketel geplaatst of,bij gebrek daaraan,met kokend water afgespoeld,om dan in en uitwendig goed te worden gedroogd.

Door slijtage en de inwerking van vocht en vuil is de orginale blauwe kleur op de metalen delen van het vuurwapen soms geheel of gedeeltelijk verdwenen.De oude recepten zijn echter door de verandering van kracht en samenstelling niet zonder meer bruikbaar.Toch bestaan er nu een groot aantal bruikbare methoden om metaaldelen opnieuw te blauwen.Hierbij is het resultaat en de duurzaamheid afhankelijk van de gevolgde methode en de precisie waarmee deze is uitgevoerd.We zullen daarom nu de te volgen werkwijze van een aantal van deze methode´s eens nader bekijken.

Gold gunblue

Het onder vele merknamen verkrijgbare Cold gunblue is meestal samengesteld uit een waterige oplossing van kopersulfaat,selenigzuur en salpeterzuur,waardoor een dun laagje koperseleniet op het metaal wordt aangebracht.Mits op de juiste wijze toegepast kan met Colt gunblue ook op wat grotere onderdelen,een goede en gelijkmatige kleur worden aangebracht.Allereerst moeten de te behandelen onderdelen goed worden ontvet en licht worden voorverwarmd.De Gunblue wordt met gelijkmatig strijken met een watje opgebracht totdat het oppervlak een zo donkere mogelijke kleur heeft verkregen.Het oppervlak moet nu met de allerfijnste kwaliteit staalwol licht worden gepolijst,waardoor er wat van de opgebrachte kleur verloren gaat.Bij het opnieuw insmeren met Gunblue komt deze kleur echter weer in versterkte mate terug.Nadat de eindkleur is bereikt wordt het onderdeel goed gewassen en met een neutrale olie ingeolied.De kleur zal door de invloed van de olie gedurende einige dagen nog enkele tinten donkerder worden waarna het oppervlak met een zachte doek goed moet worden uitgepoetst om opnieuw te worden ingevet.