Kanon

Kanon is de verzamelnaam voor een aantal stukken geschut dat een projectiel in een nagenoeg rechte baan op het doel afschiet.

Het meervoud van kanon is kanonnen, behalve bij de marine waar het meervoud kanons is.Het moderne kanon is omstreeks 1350 in Italie uitgevonden, dankzij de uitvinding van het buskruit in China dat door ontdekkingsreizigers naar Europa was meegenomen.De oudste betrouwbare bron vermeldt de vervaardiging van bronzen kanonnen en ijzeren kogels in 1326 voor de verdediging van Florence.

In China was het gebruik van buskruit voor vuurwapens al in de 10e eeuw bekend, maar voor kanonnen was er weinig emplooi, vooral omdat de traditionele vijanden van de Chinezen nomadische stammen waren, die te paard in brede zwermen manoeuvreerden, zodat zij met zware wapens niet effectief te bestrijden waren. Europa streefde China al snel voorbij met eigen technologische ontwikkelingen, terwijl in de 17e eeuw het kanon in China al in de vergetelheid was geraakt. Een vroege vorm van het kanon is de "Bombarde".

Karel VIII van Frankrijk was een van de eersten die met succes kanonnen gebruikte. Tijdens zijn campagne om het Koninkrij Napels (1494/1495) onder zijn gezag te brengen, haalde hij de hoge muren van de Italiaanse steden probleemloos neer.Politiek heeft de uitvinding van het kanon een belangrijke betekenis gehad: forten en vestingen in de oude kasteelvorm waren na de introductie van het kanon geen veilige schuilplaats meer voor ridders en lokale heersers. Dit is een van de ontwikkelingen waarmee de vroegmoderne tijd wordt onderscheiden van de middeleeuwen in Europa. Ten tijde van de invoering ervan was het kanon het zwaarste wapen wat een leger tot zijn beschikking had.Tot in de Tweede Wereldoorlog was het kanon een belangrijk wapen, zowel te land als ter zee. Schepen als bv de Bismarck beschoten elkaar met reusachtige kanons van kaliber 380 mm. Het Japanse slagschip de Yamato had zelfs kanonnen met een kaliber van 460 mm. Te land was het Duitse 88-mm kanon het zwaarste gangbare wapen, dat aanvankelijk ontworpen was als zwaar luchtafweergeschut, maar toen het bij wijze van noodoplossing horizontaal gericht werd, bleek het ook uiterst effectief als anti-tank kanon. Het werd vervolgens ook op de geschutskoepels van de zware Tiger II-tank gemonteerd. Het had een effectief bereik van 10 kilometer, veel meer dan die van de Amerikaanse Sherman-tank.Al tijdens WO II begonnen vliegdekschepen, bommenwerpers en ´zelfaandrijvende´ granaten (oftewel raketten met een explosieve lading) aan belang te winnen. Een hoeveelheid brandstof voor een raketmotor is nu eenmaal veel gemakkelijker te vergroten dan de voortdrijvende lading van een granaat, waarbij ook het afschietende kanon steeds groter moet worden. Een bekende vroege raketwerper uit de oorlog is het z.g.n."Stalinorgel" .Ter zee speelt het kanon nu nog slechts een marginale rol; een zwaar kanon kan een afstand van 20 à 30 km overbruggen, maar op zee is dat weinig; het geleide wapen met een eigen aandrijving heeft daar een onmiskenbaar voordeel. Te land en in de lucht is vlakbaangeschut nog steeds van belang, gemonteerd op vliegtuigen,pantserwagens en tanks vooral in de vorm van zelfladende snelvuurkanonnen.